Wijn en de schijf van vijf

Enkele weken geleden presenteerde de Gezondheidsraad de nieuwe richtlijnen voor een gezond voedingspatroon.

Op de avond na de presentatie van de Gezondheidsraad organiseerde ik een wijnproeverij voor professionals die werkzaam zijn in de wijnbranche. Na het zevende proefglas kwam de nieuwe schijf van vijf terloops ter sprake. Verschrikt keken de aanwezige vinologen elkaar aan vanwege het volgens hen absurde advies van het voedingscentrum: ‘Drink geen alcohol, of in ieder geval niet meer dan één glas per dag’.

Natuurlijk wisten we al lang dat je wijn met mate moet nuttigen, maar om je nu helemaal te gaan onthouden van het levenswater? Zo spreekt Sirach (180 v. Chr) zich heel wat minder zuinig uit over het genieten van wijn.

“Wijn is leven voor een mens
als je hem met mate drinkt.
Wat is het leven zonder wijn? 
Wijn werd al in het begin gegeven om vreugde te schenken. 
Als je hem op het juiste moment en met mate drinkt, 
geeft hij blijdschap en vreugde.”

Ook Aristoteles (ca. 350 v. Chr) was bekend met het gebruik van wijn. In zijn geschrift ‘Problemen’ behandelt hij kwesties rondom het gebruik van wijn. Bij vraag 28 in het hoofdstuk ‘problemen in verband met gebruik van wijn en dronkenschap’, bespreekt hij de redenen waarom mensen wijn willen drinken.

‘Waarom maakt een zucht naar zoete wijn, al is die aangenamer, mensen niet tot alcoholicus? Omdat zoete wijn een smaak heeft die niet van die wijn zelf afkomstig is maar van iets anders. Wie aan zoete wijn verslaafd is, is daarom eerder een zoetekauw dan een alcoholicus.’

Aristoteles geeft aan dat er diepere redenen zijn om van wijn te genieten. De behoefte naar de bedwelmende werking van alcohol speelt bij deze vraag helemaal geen rol . In de tekst van Aristoteles werd geschreven over een zoete wijn waarvan de smaak niet van de wijn afkomstig was maar van iets anders. Mogelijk werd een deel van de wijnen met zoetstoffen zoals honing aangezoet. Tevens wil Aristoteles waarschijnlijk zeggen dat de zoete smaak een diepere ervaring teweeg brengt bij de drinker. De zeldzaam goede smaak van zoete witte wijnen uit Griekenland bracht de drinker in vervoering.

De intense smaakbeleving is dan ook de reden waarom je wijn wilt nuttigen, niet de alcohol. De beïnvloeding van de wijn komt dan ook niet alleen vanuit de alcohol van de wijn, maar zit ook in het proeven van wijn, de ervaring van het drinken en de gevoelens die dit in mensen oproept. Door middel van het proeven van wijn kunnen ervaringen worden opgeroepen en associaties worden gelegd. Dit is precies waar het advies van de gezondheidsraad het meest wringt: daar waar het nuttigen van de wijn, om algemene gezondheidsredenen wordt gestaakt, wordt ook een weg tot diepere levenservaringen afgesloten. Een matige hoeveelheid wijn heeft geen invloed op een heldere ratio. Het proeven van 15 wijnen waarbij consequent na het proeven de wijn in een spittoon wordt gedeponeerd, staat gelijk aan het drinken van één glas wijn.
Biodynamische wijn en Wijn&Filosofie staat dan ook niet voor niets voor: 'gezond verstand en smaakbeleving'.